Hamas yetkilileri, Türkiye’yle temas kurarak, ABD’nin Gazze’deki ateşkes görüşmeleriyle ilgili kelam ettiği olumlu gelişmelerin gerçeği yansıtmadığını bildirdi.
Dışişleri kaynaklarının aktardığına nazaran bu hafta sonu Türk yetkililerle görüşen Hamas yetkilileri, “Amerikalıların müzakerelerin gidişatına ait ‘pembe’ bir tablo çizdiğini lakin gerçekte durumun bu türlü olmadığını” söyledi.
Görüşmede Hamas yetkilileri, İsrail’in ateşkes müzakerelerinin son cinsinde öne sürdüğü kaidelerin daha evvel BM Güvenlik Kurulu tarafından 10 Haziran’da desteklenen senaryonun ve Hamas’ın 2 Temmuz’da onayladığı kaidelerin bile gerisine düşmüş durumda olduğunu söyledi.
Dışişleri kaynakları, Hamas’ın verdiği bilgiye nazaran İsrail’in müzakerelerde gündeme getirdiği yeni taleplerin şunlar olduğunu belirtti:
– Hamas’ın İsrail’in Philadelphia Koridoru’ndaki varlığını kabul etmesi.
– İsrail’in Netzarim Koridoru’ndaki denetim noktaları ile Gazze’nin güneyinden kuzeyine geçen Filistinlileri denetlemesi.
– Tel Aviv’in Hamas’ın özgür bırakılmasını istediği İsrail’deki yaklaşık 300 Filistinli mahkumdan oluşan listeden 100 ismi veto edebilmesi.
İsrail’in ayrıyeten ek talep olarak da Gazze ve Ramallah’taki 200 ismin Filistin’den sürgün edilmesini istediği bildirildi.
Hamas’ın Türk Dışişleri yetkililerine verdiği bilgiye nazaran İsrail, geçen haftaki görüşmelerde arabulucuların tekliflerine cevap iletmedi.
Hamas yetkilileri, Türkiye’yle yaptıkları görüşmede İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu‘nun müzakerelerdeki son hedefinin askeri harekatı devam ettirmek için vakit kazanmak olduğu görüşünde olduklarını belirtti.
T24’e konuşan diplomatik kaynaklar, Ankara’nın mevcut müzakerelerde İsrail’e baskı uygulanması gerektiğine inandığını, zira Hamas’ın 2 Temmuz’da masaya ateşkes için getirilen kaideleri kabul ettiğini vurguladı.
Hamas yeni müzakere çeşidi istemiyordu
Hamas, geçen hafta yaptığı açıklamada yeni müzakere tipi başlatılması yerine geçmişte yapılan görüşmelere dayalı bir plan sunulmasını istemişti.
Hamas’tan yapılan açıklamada, “Hareket, arabuluculardan, ABD Başkanı Joe Biden’ın vizyonu ve BM Güvenlik Kurulu kararı temelinde hareketin 2 Temmuz 2024’te üzerinde mutabakata vardığı konuları uygulamaya yönelik bir plan sunmasını talep ediyor,” sözlerine yer verilmişti.
Yapılan açıklamada ayrıyeten yeni müzakere tipinin İsrail’e Gazze’ye yönelik hücumlarını sürdürmek için daha fazla vakit vereceği vurgulanmıştı.
ABD’den “olumlu istikamette ilerleme var” mesajı
Gazetecilere açıklamalarda bulunan bir Biden idaresi yetkilisi, ”Yaptığımız şey ortadaki farklılıkları azaltmaya çalışmaktı, şu anda imzalanmaya, uygulanmaya ve ilerlemeye hazır bir muahede bulduğumuzu düşünüyoruz” dedi.
Hamas siyasi ofis üyesi Sami Abu Zuhri ise cumartesi günü AFP’ye yaptığı açıklamada, ”Bir muahedeye yaklaştığımız hakkında telaffuzlar illüzyondan ibaret. Biz gerçek müzakerecilerle karşı karşıya değiliz, bize Amerika’nın söyledikleri dikte ediliyor” diye konuştu.
ABD Başkanı Joe Biden da geçen hafta müzakerelerle ilgili yaptığı açıklamada “iyimser” olduğunu söylemişti.
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, pazar akşam ortalarında Netanyahu’nun da bulunduğu yetkililerle müzakerelerdeki durumu görüşme üzere İsrail’e gitti.
Müzakereler bu hafta devam edecek
Orta Doğu’da İran’ın Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye’nin Tahran’da öldürülmesi sebebiyle İsrail’e yapacağı bir misillemenin bölgesel savaşı tetikleyebileceği kaygıları devam ederken, Gazze için ateşkes görüşmeleri bu hafta Mısır’ın başşehri Kahire’de devam edecek.
New York Times’ın aktardığına nazaran ABD’li, İranlı ve İsrailli kaynaklar cuma günü İran’ın Gazze’de ateşkes için görüşmeleri sürdüren arabuluculara vakit tanımak için misilleme planını ertelediğini söylemişti. Tahran, daha evvel misillemeyi önleyecek tek şeyin Gazze’de ateşkesin sağlanması olacağını vurgulamıştı.
New York Times: İsrail güvenlik yetkilileri Netanyahu’nun süreci yavaşlattığını düşünüyor
New York Times, geçen hafta yayımladığı bir haberde İsrail’in üst seviye güvenlik yetkililerinin Netanyahu’nun müzakereleri yeni talepler gündeme getirerek şuurlu olarak yavaşlattığını düşündüğünü ve bundan rahatsızlık duyduklarını belirtti.
Haberde Netanyahu’nun kapalı kapılar arkasındaki görüşmelerde yeni koşullar gündeme getirdiği vurgulanırken, bu bilgi Hamas yetkililerinin bu hafta sonu Türkiye’ye verdiği bilgilerle örtüşüyor.
Philadelphia ve Netsarim koridorları
13 kilometrelik Gazze-Mısır hududunun Gazze tarafı boyunca uzanan, 100 metre genişliğinde olan ve Salahaddin ismiyle da bilinen Philadelphia Koridoru, savaşın birinci günlerinden bu yana sıkça gündeme geldi.
İsrail, Hamas’ın Mısır’a açılan tünellerle Akdeniz’den başlayıp Ebu Salim Hudut Kapısı’na kadar uzanan koridordan Gazze’ye silah soktuğunu söz etti. Netanyahu, 7 Ekim’de başlayan savaştan sonra koridorun İsrail denetiminde olması gerektiğini ve öteki bir düzenleme kabul etmeyeceklerini söylemişti.
Netzarim Koridoru’nu ise İsrail kuvvetleri, devam eden savaşta kurdu. İsrail askerleri 6 Kasım 2023’te kıyı ulaşarak Gazze’yi kuzey ve güney bölgeler olmak üzere ikiye bölen bu koridoru oluşturdu. Savaş Çalışmaları Enstitüsü’ne nazaran İsrail, 2024 Temmuz’da koridorun genişliğini 2 kilometreden 4 kilometreye çıkardı.